สาระน่ารู้ (Interesting Articles)
Interesting Articles
สนามเด็กเล่นศรีวิทยา
ในบทความนี้โรงเรียนต้องการสื่อสารถึงที่แนวคิดของการทำสนามเด็กเล่น ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมพัฒนาการเด็กในด้านต่าง ๆ จึงได้นำแนวคิดของสนามเด็กเล่นแนวธรรมชาติมาเป็นหลักในการออกแบบ แล้วปรับใช้วัสดุที่ผสมผสานซึ่งมีทั้งไม้จริง เหล็ก ต้นไม้ และหญ้าเทียม เพื่อให้เหมาะสมกับการใช้งานและการบำรุงรักษา
สนามเด็กเล่นแนวธรรมชาติ ดีอย่างไร
ประโยชน์พื้นฐานของสนามเด็กเล่นแนวธรรมชาตินั้น ได้แก่ ความสนุกที่ทำให้เด็กอยากมาเล่น ในขณะที่เล่นก็ได้ออกกำลังกาย ดีต่อสุขภาพกายและใจ และประการสุดท้ายก่อให้เกิดการเสริมพัฒนาการในหลายๆ ด้านไปพร้อมๆ กัน กล่าวคือ "การเล่นในธรรมชาติช่วยกระตุ้นให้เด็กเกิดพฤติกรรมการเคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่อง ผ่านการเล่นการสำรวจในพื้นที่ที่มีความหลากหลายทางธรรมชาติ มีองค์ประกอบธรรมชาติต่างๆมากมาย เช่น ต้นไม้ หญ้า เนินดิน ภูเขา โดยกายภาพของพื้นที่นี้เอื้ออำนวยต่อการเล่นหรือสำรวจในเด็กได้ดี
Interesting Articles
ทำไมต้องมีสะพาน ทำไมต้องมีอุโมงค์ ทำไมต้องมีศาลา
การออกแบบองค์ประกอบสนามเด็กเล่นแนวธรรมชาติของโรงเรียนศรีวิทยานี้ เน้นความหลากหลายของกิจกรรมของเด็กๆ เพื่อให้เด็กๆ สามารถเล่นได้อย่างอิสระ หรือ Free Play โดยจำลององค์ประกอบทางธรรมชาติที่หลากหลาย เช่นเนินดิน ภูเขา ถ้ำอุโมงค์ สะพาน ใช้ที่ว่างหลากหลายมิติเอื้อให้เด็กๆ สำรวจพื้นที่ด้วยความสนุก และรองรับลักษณะการเล่นที่มีทั้งการเล่นคนเดียว เล่นเป็นกลุ่ม ตลอดจนการเล่นบทบาทสมมติ ทั้งนี้เพราะเด็กแต่ละคนมีความสนใจและมีพัฒนาการในการเล่นและการเข้าสังคมที่ต่างกัน เด็กเล็กๆ อาจเริ่มต้นด้วยการเล่นแบบที่เล่นคนเดียวก่อน เช่น เล่นชิงช้า เล่นทราย เล่นสะพานทรงตัว เมื่อมีความมั่นใจและมีพัฒนาความสัมพันธ์กับเพื่อนๆ ไปถึงจุดหนึ่ง ก็จะพัฒนาไปเล่นในรูปแบบที่เป็นกลุ่ม เช่น การเล่นวิ่งไล่จับ เล่นซ่อนหา การปีนป่ายแบบกลุ่ม ในขณะที่เด็กที่โตขึ้นก็จะเล่นในรูปแบบที่ซับซ้อนและมีเงื่อนไขมากขึ้น เป็นการเล่นบทบาทสมมติ เช่น การเล่นจำลองศาลาเป็นภูเขา ป้อมปราการ การจำลองพื้นที่ใต้ศาลาถ้ำหลบภัย
Interesting Articles
มีการคำนึงถึงความปลอดภัยแค่ไหนกัน
ความสนุกสนานในกิจกรรมของเด็กๆ จะยั่งยืนได้ ต่อเมื่อมีการคำนึงถึงความปลอดภัยเป็นที่ตั้ง ในการออกแบบสนามเด็กเล่นแนวธรรมชาตินี้ ทางคณะคุณครูและผู้ออกแบบได้ให้ความสำคัญถึงความปลอดภัยเป็นสิ่งแรก ผ่านการออกแบบตำแหน่งจุดเล่นต่างๆ ที่มีระยะห่าง ไม่ใกล้กันเกินไป ความสูงของเครื่องเล่นต่างๆ ความสูงขั้นบันได ระย่างห่างของท่อนไม้สำหรับกระโดด ที่เหมาะสมกับการก้าวเดินของเด็กๆ ความชันของเนินดินที่เดินขึ้นลงได้อย่างปลอดภัย ช่องว่างของลูกกรงราวกันได ที่มีขนาดพอเหมาะ ตลอดจนการเลือกใช้วัสดุที่เป็นธรรมชาติ การใช้ไม้เนื้อแข็งที่มีคุณภาพในทุกองค์ประกอบ ทำให้ลดปัญหาการยึดหดตัว เพื่อป้องกันการเดินที่สะดุด และมีมีผิวสัมผัสที่เป็นมิตรกับเด็กๆ ซึ่งทั้งหมดนี้ตั้งอยู่ในอาณาบริเวณที่มีขอบเขตชัดเจน มองเห็นได้จากภายนอกทุกด้าน ง่ายต่อการสอดส่องดูแลของคุณครูและผู้ปกครอง
Interesting Articles
พัฒนาการผ่านการเล่นสนามเด็กเล่นแนวธรรมชาติของโรงเรียนศรีวิทยา
- องค์ประกอบโดยรวมที่หลากหลายของสนามเด็กเล่นเช่น สะพาน เนินดิน อุโมงค์ บันได เหล่านี้ เอื้อให้เด็กๆ เพิ่มทักษะในการเข้าใจพื้นที่ในแบบสามมิติ ส่งเสริมให้เด็กมีความสังเกตุ
- เครื่องเล่นทรงตัวต่างๆ เช่น สะพานทรงตัว ท่อนไม้ เนินดิน ช่วยเสริมสร้างทักษะการทรงตัว "Sense of Balance" เมื่อเด็กๆ ทรงตัวผ่านรูปแบบพื้นที่ที่หลากหลายได้ดี ก็จะเกิดความเข้าใจในตัวเอง ก่อให้เกิดความมั่นคงภายใน
- สนามเด็กเล่นแนวธรรมชาตินี้กว้างขวางโดยมีพื้นที่กว่า 400 ตร.ม. เพื่อเอื้อให้เด็กๆ เดินเหิน ปีนป่าย กระโดด หรือวิ่งไปมาได้ เพื่อให้เด็กๆ ได้มีจังหวะที่จะผ่อนคลาย ปลดปล่อยได้อย่างเต็มที่ สลับกับช่วงเวลาที่้เด็กๆ นั่งเรียนอยู่กับที่ในห้องเรียนเป็นเวลาหลายชั่วโมง โดยการเคลื่อนไหวที่ใช้ความเร็ว การกระโดด การโหนตัวต่างๆ จะทำให้เด็กๆ เรียนรู้ขีดจำกัดและความสามารถของตนเอง และเมื่อเด็กๆ เล่นในสนามไปเรื่อยๆ ก็จะเห็นว่าตัวเองสามารถกระโดดได้ไกลขึ้น ปีนได้มากขึ้น เดินเหินและปีนเนินดินได้เร็วขึ้น สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้เด็กๆ เรียนรู้ถึงความสามารถของตนเองที่ฝึกฝนได้ผ่านการฝึกฝนที่สนุกสนาน
- การเล่นทราย การปีนปันไดเชือก ล้วนเป็นการเล่นที่ช่วยพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็ก ที่ก่อให้เกิดการดัดแปลงการเล่นไปสู่การใช้ชีวิตประจำวันซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการใช้ชีวิตในอนาคต ที่ช่วยให้เด็กเรียนรู้การจับด้วยกล้ามเนื้อมือได้เป็นอย่างดี นำไปสู่การจับราวกันตกบันไดในชีวิตประจำวัน (พรรณทิพย์ ศิริวรรณบุศย์, 2553)
- การเล่นในธรรมชาติทำให้เกิดความรู้สึกควบคุม (Feeling of Mastery) คือมีความรู้สึกเกี่ยวกับความสามารถในการควบคุม หรือสามารถเอาชนะอุปสรรคได้ เกิดความเชื่อมั่นในตนเอง สามารถหัดทำสิ่งใหม่ๆ และทำให้เกิดความบริสุทธิ์ใจ ความอาทร ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ และเรียนรู้การจัดการกับ อารมณ์ของตนเองได้ดีขึ้น (พรรณทิพย์ ศิริวรรณบุศย์, 2553)
- การเล่นในธรรมชาติ ส่งผลให้เกิดการวางเงื่อนไขของการกระทำ (Operant Conditioning) คือการกระทำาจะเกิดขึ้นได้จากสิ่งเร้า … เป็นจุดเริ่มต้นของความสัมพันธ์ในวัยเดียวกัน พัฒนาไปยังการรู้จักบทบาทในการเล่นร่วมกับผู้อื่น เรียนรู้การอยู่ร่วมกัน ฝึกการเข้าสังคม และการปรับตัว (Skinner, 2013)
Interesting Articles
องค์ประกอบทางด้านภูมิทัศน์และเฟิงสุ่ย
นอกจากปัจจัยพื้นฐานทางด้าน พัฒนาการและความปลอดภัยของเด็กๆ แล้ว การออกแบบสนามเด็กเล่นแนวธรรมชาตินี้ ยังคำนึงถึงปัจจัยทางด้านภูมิทัศน์และการจัดการลม-น้ำ หรือเฟิงสุ่ยอีกด้วย กล่าวคือ ในการจัดวางผังทิศทางและตำแหน่งของศาลาเนินดิน เน้นให้เกิดความกลมกลืนกับอาคารโดยรอบ การเน้นแกนทางขึ้นเนินดินที่สอดคล้องกับแนวรับลมของพื้นที่ตรงบริเวณทางเชื่อมระหว่างอาคารหลักและอาคาร 50 ปี การออกแบบให้ศาลาเป็นทรงแปดเหลี่ยมตั้งอยู่บนฐานทรงโค้ง ต่อเนื่องไปจนถึงบันไดเวียน ช่วยทำให้พื้นที่สนามเด็กเล่นนี้เป็น Transition Space ที่โอบล้อม เชื่อมโยงที่ว่างต่างระนาบให้มีความกลมเกลียว สร้างความสมดุลย์ให้แก่กัน รวมไปถึงการวางตำแหน่งของจุดล้างมือและท่อระบายน้ำ ที่ส่งเสริมให้เกิดพลังานที่ดีสำหรับทุกๆ คนในพื้นที่
โรงเรียน